تاکنون دو گونه از جنس Androctonus در ایران گزارش شدهاند: Androctonus crassicauda (Olivier, 1807) و A. sistanus Barahoei and Mirshamsi, 2022 که تنها در جنوب شرقی ایران پراکنش دارد. بررسی و شناسایی محدوده توزیع گونههای خطرناک برای مدیریت عقربها از اهمیت بالایی برخوردار است. در این مطالعه، تعداد ۱۰۵ نمونه از جنس Androctonus از مناطق نماینده استانهای اصفهان، یزد، کرمان، هرمزگان، همدان و خوزستان جمعآوری شدند. این نمونهها از نظر ریختشناسی، ریختسنجی، مولکولی (ژن COI) و مدلسازی توزیع گونهای (SDM) با استفاده از MaxEnt مورد مطالعه قرار گرفتند. از طریق مطالعات ریختشناسی و مولکولی، چهار گونه از جنس Androctonus شناسایی شدند: A. crassicauda , A. sistanus , A. sumericus و A. rostami sp. nov. (از شرق ایران). چهار گونه شرح داده شده از جنس Androctonus در ایران بر اساس تحلیلهای ریختسنجی به گروههای فنوتیپی مشخص تقسیم شدهاند. نتایج SDM نشان داد که تمام مدلهای پیشبینیشده دقت بالایی دارند و در برخی نقاط با یکدیگر همپوشانی دارند. متغیر "ثبات دما" برای A. crassicauda و "بارش سالانه" برای A. sistanus , A. rostami و A. sumericus بیشترین سهم را در مدلسازی داشتند. با این اولین گزارش از حضور A. sumericus در ایران، توصیف یک گونه جدید و وجود A. kunti در شمال غرب ایران، تعداد گونههای این جنس در کشور به پنج گونه افزایش یافته است. محدوده توزیع گونههای مورد مطالعه در ایران ترسیم و نقشهبرداری شده است. مدلسازی توزیع بالقوه برای دوره فعلی، محدوده توزیع هر یک از چهار گونه نمونهبرداریشده را تعیین کرد. با توجه به مرگآور بودن زهر عقربهای جنس Androctonus ، تعیین محدوده توزیع گونهها پشتیبانی نظری برای مطالعاتی از اهمیت بالا در پیشگیری از نیش عقربها فراهم میکند و همچنین پایهای برای مطالعات بیوشیمیایی و سرولوژیکی بیشتر به منظور توسعه ضدزهر اختصاصی برای هر گونه است.
باراهوئی، حسین؛ میرشمسی، امید؛ امیری، معصومه؛ معین الدینی، اسماعیل؛ و رخشانی، احسان (۲۰۲۵)
"تاکسونومی یکپارچه آشکار کننده وجود یک گونه جدید از عقربهای دمچاق، جنس Androctonus (Buthidae)، در ایران"،
Turkish Journal of Zoology : جلد ۴۹، شماره ۲، مقاله ۲. https://lnkd.in/dNDqa54m
در دسترس در: https://lnkd.in/d5nYn_8R